CBM
Lijst van cijnzen op Sint Maartensdag die sedert 1396 toekomen aan het Begijnhof van Breda, ca. 1400
bewerking door dr. Henk Muntjewerff, 2005.©
m.m.v. drs. Harry Gerritsen.
Inleiding
De lijst van Sint Maartenscijnzen, gaande uit huizen en erven in Breda en omgeving, werd voor het eerst gepubliceerd door IJsseling in zijn Inventaris van het Archief van het Begijnhof te Breda en wel als bijlage. Later is door Gooskens op de website van het stadsarchief een tweede versie geplaatst, waarin helaas veel typefouten staan. De cijnslijst wordt bewaard in het stadsarchief (afd.III-21, inv.nr.353). Op een perkamenten rol staan de posten opgeschreven van de cijnzen die sinds 1396 jaarlijks op 11 november, sint Maartensdag, voldaan moesten worden door de cijnsplichtigen aan het Begijnhof. Dit is die chijs die den meestersen van den Beghijnhove van Breda versceen in Sente Mertensdaghe in den iare van XCVI (1396). De cijnslijst is summier daar de bewoners van de belendende percelen niet worden genoemd. Dit beperkt het gebruik voor het huizenonderzoek enigszins. Behalve de hierna afgedrukte tekst staan er ook aantekeningen op betreffende de betaling van de cijnzen.
Tussen de posten CBM081 en CBM082 zijn de twee stukken perkament, waaruit de rol bestaat, op eenvoudige doch fraaie wijze aan elkaar gehecht.
De 'meesteres' van het begijnhof zette een eenvoudige streep wanneer voor een jaar een cijns werd betaald. Voor de meeste posten staan 5 tot 7 strepen. Waar dit niet zo is wordt dat in de tekstuitgave aangegeven. Mede op basis van deze strepen kwam men tot een datering van circa 1400. (???) Latere toevoegingen, d.w.z na 1408??, zijn in de tekstuitgave klein gezet, de posten vanaf CBM117, die zijn allen na 1408 ingeschreven. Eerst CBM117, daarna CBM118, daarna CBM119, vervolgens CBM120-CBM124 en tenslotte CBM125.
[alternatief: cijnslijst is geschreven in 1408 (want post CBM112 geeft dat jaartal in de oorspronkelijke schrijfhand) en vervolgens circa 7 jaar bijgehouden?, maar naar situatie 1396. M.a.w. de basisgegevens kunnen betrekking hebben op hele periode 1396-1408.]
De lijst is niet samengesteld volgens een van de volgende principes: op voornaam, op achternaam, op straat of wandelroute, op geldbedrag. Wel hebben alle posten betrekking op Breda. Mogelijk zijn op volgorde van binnenkomst of verwerving de posten geregistreerd. Dit geldt in ieder geval voor de posten CBM117 t/m CBM125.
De posten zijn door IJsseling/Gooskens doorlopend genummerd: CBM001 en verder. Daarnaast heeft Gooskens verwijzingen naar het cijnsregister van 1427 toegevoegd, te herkennen aan de BCR-code; welk aantal verwijzingen door ons nog aanzienlijk konden worden aangevuld.
Zie BCR
Zie BCR
Zie BCR
Sjabloon van de posten
Eigenaar van het goed is de cijnsbetaler:
Item (persoonsnaam), (cijnsbedrag), op zijn (goed), in/aan (straat).
Eigenaar van het goed is niet de cijnsbetaler:
Item op (persoonsnaam en goed), (cijnsbedrag), in/aan (straat), dat ghelt/betaelt (persoonsnaam).
Maak jouw eigen website met JouwWeb