Overzicht

Historisch overzicht van de instellingen die cijns heffen te Breda.

bewerking dr. Henk Muntjewerff, 2005. ©
m.m.v. drs. Harry Gerritsen.

Instelling  omschrijving  administrateur  register  uit  opmerking  Rek&ver
de heer van Breda,

Nassause Domeinraad

(1254-1811)

herencijns rentmeester rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels

1530-ev regesten

transcriptie

 
Domeinkantoren

(1811-1941)

  ontvanger   1811-ev    
             
Onze-Lieve-Vrouwekerk

(-1415-1590)

Grote Kerk

(1590-heden)

die kerke (van Breda), der kercken (van Breda) kerk- of fabriekmeesters,

1713:

rentmeesters,

1893:

kerkvoogden

rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels 

1503-1918

1603-1918

1585, 1650-1834

1811-1880

1584, 1870, 1880



1531-1777

  bisdom
Kapittel van Breda

(1303-1415-1590),

met 12 kanunniken of koorheren

die capittel (van Breda),

een canonicxprove, decany der kercke van Breda, dekanien tot Breda

kapitteldeken,

rentmeester

necrologium

rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels 

hs. 14936

1486-1507

 

 

 

1303

x

KB Brussel







ONBnr1438

hs.14936

bisdom
Koralenfonds

(1480-1590)

Koorknapen

(14

de capelle van muysyecke, cantorij,

fonds Van Nispen; fonds Van Galen,

de jonge choralen

heiligegeest-meesters       deken en pastoor
Pastoorsfonds

(ca.1310-1590) (1)

pastorye van der kercke van Breda / tot Breda, de pastoir van Breda rentmeester van het kapittel rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels 

 

ca.1580

 



Paquay
bisdom
Kapelaans van Breda

(-1415-1590)

die capelaens,

de capellaenen, de gemeyn capellaenen

1493-1497:

rentmeester der kapellanen

necrologium

rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels 

 

 

 

 

 

'Cheltenham'

  bisdom
Kapellen in de Onze-Lieve-Vrouwekerk,

zie ook de beneficies.

een capelrye / cappellanie in der kercke van Breda, de capelryen tot Breda  rentmeester der kapellanen  rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels 

     
Markendaalse Kerk

(rond 1340-1415-1637)

Kleine Kerk

(1637-begin 19de eeuw)

die capelle(n) van Merkendael kapelmeester, kerkmeesters,

1823:

rentmeester

rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels 

1544-1823

1601-1823

1586, 1809-1833

1435, 1469, 1591

ca.1573

 

1409-1727

regesten, 1344-1729 kerk van Hage?
             
het Gasthuis, Oudemannenhuis

(1246-1415-heden)

met sint-Mariekapel

(1246-1294-1637)

het gasthuis, den gasthuse, dat gasthuus, ghasthuys,

(rector) OLV-kapel

gasthuismeester,

rendant,

1610:

rentmeester van het Gasthuis

rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels 

1545-1959-

 

1590-1807-1864

1860-1955-

1661

 

1511-1784, met transfixen

regesten, 1411-1600 heer en stad
Begijnhof

(1267-1415-heden)

met sint-Catharinakapel

de beghinen (van Breda), sinte Kathelijnendale meesterse rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels 

1510-1945

1636-1828

1542-1939

1427, 1570, 1619

1400

1427

1269-1805

regesten, 1267-1535  
klooster Grauwe Zusters

(1478-1629), goederen aan Begijnhof 

het Susterhuys der Grauwe Susteren  heiligegeest-meesters

1630:

meesteres begijnhof

rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels 

1630-1715-1773

 

1653-1677

 

 

1629

1663

regesten, 1478-1525 kapittel-deken en pastoor
Norbertinessen-klooster Sint-Catharinadal

(1271-1415-heden)

met kapel

de nonnen (van Breda)

nonnenclooster,

het oude klooster

proost (zakelijk directeur),

rentmeester

rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels 

 

zielgelt, 1487

 

 

1281-1588

1271-1565

regesten,

transcriptie

zie Erens, Oorkonden

 
Manhuis op de Haagdijk

(1449-1455-1603-1798), verenigd met het Gasthuis

Manhuis,

manhuismeesters

regeerders,

1798:

rentmeester van het Gasthuis

rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels 

1545-1799

 

1722-1807-1864

 

 

 

1455, 1611-1799

regesten stad
Stads-Hospitaal op de Oude Vest

(1599-1641-1798), verenigd met het Gasthuis

Sieck-Gasthuys, hospitaal 1798:

rentmeester van het Gasthuis

rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels 

1641-1800

 

1757-1807-1864

1668-1722





  stad
Augustinesser-klooster Zwarte Zusters

(1371-1580)

met kapel; verpleging van pestlijders

het Susterhuys der Zwert Susteren,

Oude vrouwen-huis (vanaf 1580)

heiliggeest-meesters aalmoezen      
   
      de Beyerd, passantenhuis

(begin 14de eeuw-1581),

inkomsten aan Gasthuis, pesthuis (1581-1669), dolhuis (1669-18de eeuw)

 int gasthuys dwelck men noempt den Beyaert  1568:

gasthuismeester

1610:

rentmeester van het Gasthuis

rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels 

1568-1608-1800   Gasthuis
           
devotiekapel Sint-Joost,

beschermheilige tegen de pest (1300-1637)

sinte Joescapelle,

een capelrie in sint Joostcapelle,

heiligegeestmeesters, pestmeester (1532)

kapelmeester rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels

1707-1804

 

1763-1805

 

ca.1439



devotiekapel Sint-Anthonius kerk van Hage
devotiekapel Sint-Wendelinus (1446-) de capelle van sinte Wendelyn rector begijnhof
Ridders van sint Jan de Doper, Johannieters

met Sint-Janskapel

(1350-1415-1428-)

die sinte Janscapelle (tot Breda), de heeren van Chantrain rector,

der heerscap van Sinte Jan = meester

rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels

 

 

 

1428

 

ca.1425

Johannieters te Parijs ter Brake, Alphen?
Tafel van de Heilige Geest (-1307-1536)

[het armenfonds van de parochie Breda]

den heilige gheest (van Breda), die Heilige Geestmeesters, provisoren, regeerders heiliggeest-meesters rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels

 

 

ca.1415

 

 

 

kerk en stad
de Huisarmen

(-1536)

de huysarmen van Breda
Aalmoezenierskamer

(1536-1792)

[het armenfonds in de stad Breda]

die Heilige Geestmeesters, armmeesters rentmeester en

aalmoezeniers

1692:

rentmeester

rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels

1556-1792

1569-1792

1538-1684

1780-1815

 

 

1614,afschriften

stad en kerk
Roomse Aalmoezenie

(1792-1811)

regenten rentmeester rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels

1792-1811 bisdom
Stedelijke Armenzorg

(1811-1853)

rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels

1811-1853 stads-bestuur
Burgerlijk Armbestuur

(1854-1963)

armbestuurders rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels

1854-1963 gemeente-bestuur
Gereformeerd Burgerweeshuis

(1606-heden)

het arme weeshuys der kercken ende der stad van Breda rentmeester rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels

1610-1780-1887

1610-1780-1887

1610-1780

 

 

 

1463-1782

inventaris

1403-1605

kerk en stad
Gereformeerd Armkinderhuis

(1637-1970)

armkinderhuys rentmeester n.v.b. geen kerk en stad
Lazarije, melaatsenverpleging

(eind 15de eeuw-1574)

heiliggeestmeesters heiliggeest-meesters
de stad Breda de stad Breda buiten-burgemeester rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels

 

 

1725-1803

 

 

 

heer
Abdij van Thorn

(-1231-1797),

refugiehuis met

graanpakhuis in Breda (1331-1606-1797)

herberg van Thorn, Thoornse marktprijs der rogge abdis van Thorn, rentmeester rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels

abdis
Sint Bernhard abdij, Hemiksem bij Antwerpen

(-1271-1345-1415-)

die van sinte Baernaerts,

sint Bernaards

rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels

 

 

1345

 

 

 

abt
Abdij van Tongerloo, bij Herentals (12de eeuw-) rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels

 

 

1362-1463

 

 

 

Erens abt
Karmelieten van Mechelen (1392-1581)

termijnhuis

rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels

 

 

1487

 

 

 

Augustijnen van Dordrecht

termijnhuis

Karthuizer-klooster, Geertruidenberg

(1336-1573)

rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels

 

 

1508, 1561-1562

 

 

 

Sanders
Augustinesser-klooster Vredenberg, Boeimeer (1483-1577), naar Breda (1577-1610), naar Lier (1610-1792) het nieuwe klooster, met armenhuis; nonnenklooster tot Boeimeer priorin, rentmeester rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels

 

 

 

 

1483-ev

 

Juten,

bisdom Breda.

bisdom Breda
Kapittel van Turnhout, Sint-Pieterskerk

(-)

rekening

bijlagen

manuaal

legger

lijst

cartularium

titels

 

 

1485-1500

 

 

 

bisdom

Rek&ver = Rekening en verantwoording verschuldigd aan.



NB: De stichting 'Het Voormalige Gasthuis' heft nog steeds één cijns op een goed, gebaseerd op de Thornse marktprijs der rogge, welke marktprijs in 2000 door het Bredase stadsbestuur werd vastgesteld op € 11,23 per oude Bredase veertel. (2)


Aantekeningen

1. V.Paquay, 'Breda, Bredanaars en de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Religie, devoties en manifestaties voor 1590', in: Jaarboek de Oranjeboom (2002), 14.

2. V. Muntjewerff-van den Hul, Van oude mannen, vrouwen en regenten. Een geschiedenis van het Oudemannenhuis (1246-1954) en het Oudevrouwenhuis (1855-1974) te Breda (Oosterhout, 2002), 60, 91.