veldnaam

Indexen op veldnaam

door Henk Muntjewerff, Breda 2005 ©.

m.m.v. drs. Harry Gerritsen.

 

Toelichting

Voor uitleg over de betekenis van veldnamen raadpleegden wij: Christ Buiks, Laatmiddeleeuws landschap en veldnamen in de Baronie van Breda (Assen, 1997).

De veldnamen zijn zoveel mogelijk als een woord geschreven, dus Teteringsedijk in plaats van Teteringse Dijk, Hogehout in plaats van Hoge Hout, etcetera. Wij voeren dat heel consequent door, terwijl Buiks soms kijkt naar het huidige taalgebruik en schrijfwijze. Bijvoorbeeld Buiks schrijft Hoge Vucht, Sterkenvucht; wij schrijven Hogevucht, Sterken vucht.

Samenstellingen met persoonsnamen zijn door ons steeds los van elkaar geschreven. Het is namelijk in de vijftiende eeuwse cijnsregisters veelal niet duidelijk of het hierbij wel daadwerkelijk om een veldnaam gaat. Bijvoorbeeld bij Rentmeesters bos is de eigenaar bedoeld op het moment dat de man in kwestie nog leeft of zijn directe erfgenamen het bezitten. Pas een of meer generaties later wordt het een veldnaam, wanneer de eigenaar al lang iemand anders is. Buiks sloot zelf al de vele persoonscombinaties met huis uit, want op die manier zou de stad Breda wel heel veel veldnamen kennen. Wij sluiten ook de persoonscombinaties met land, beemd, weide, etcetera uit van de veldnamen. Bij samenstellingen met instituten zagen we dat probleem minder.

Op een enkele uitzondering na zijn daarom alle veldnamen met persoonsnamen terug te vinden in de persoonsnamenindex en niet in de veldnamenindex. De uitzonderingen worden hoofdzakelijk gevormd door de veldnamen waarbij de zinsnede is geheten is toegevoegd.

 

Index op veldnaam

De veldnamen staan in alphabetische volgorde.

De spelling van de veldnaam is identiek met het origineel in het cijnsregister.

 

Index op veldnaam, gesorteerd op soort

Veldnamen kunnen op soortnaam geordend worden, wij volgen daarbij de indeling volgens Christ Buiks, Laatmiddeleeuws landschap en veldnamen in de Baronie van Breda (Assen, 1997).

De spelling van de veldnaam is identiek met het origineel in het cijnsregister.

Alle middelnederlandse varianten van een soortnaam (appellatief) staan bij elkaar.

Een bepaalde veldnaam kan voorkomen:

als enkelvoudig woord (simplex): blok.

als samengesteld woord (compositum): met een persoonsnaam, instellingsnaam of nederzettingsnaam; met een kleur, vorm, ligging, hoogteligging, uiterlijk, of bodemgesteldheid; ontginning en ouderdom; met een plant, gewas, boom of dier.

als voorvoegsel (prefix): Haak-, Bos-akker.

als achtervoegsel (suffix): -weide, -akker.

met een bijvoeglijk naamwoord (adjectief): achterste-,voorste, grote, kleine, lage, hoge, etc.

als verzamelnaam (collectief): Varent <=> Varen.

als meervoudsvorm: Werven <=> werf.

als verkleinwoord (diminutiefvorm): Rijke <=> Rijt.



Index op veldnaam, gesorteerd op plaats

Veldnamen kunnen gesorteerd worden onder nederzettingsnaam en gehucht, wij volgen daarbij de indeling volgens Christ Buiks, Laatmiddeleeuws landschap en veldnamen in de Baronie van Breda (Assen, 1997).

De spelling van de veldnaam is identiek met het origineel in het cijnsregister.