Vindplaatsen van de cijnsregisters in de archieven

bewerking dr. Henk Muntjewerff, 2005. ©
m.m.v. drs. Harry Gerritsen.

DOMEINRAAD

1572-1730, Huis van Oranje-Nassau.
ARA Den Haag, Nassause Domeinraad 1581-1811, Land van Breda,
6a. Leggers en manualen van cijnzen behorend tot de domaniale goederen (inv.nrs.8950-8973):
inv.nrs.8950-8956, herencijns Breda, 1572-1621.
inv.nrs.8961-8962.
6b. Leggers en manualen van cijnzen, renten en erfpachten behorend tot de kapittel- en pastorale goederen (inv.nrs.8974-9041), de zgn geestelijke goederen:
inv.nr.8974, Topografische legger van cijnzen in de stad Breda, 1613-1623.
inv.nr.8977, Legger van cijnzen behorend tot de pastorie van Breda, 1624-1694.
inv.nr.8978, Topografische legger van cijnzen in de stad Breda, 1675 (1614-1674).
inv.nr.8985, Legger van geestelijke renten in de stad Breda, 1708-1713.
inv.nr.9006, Breda, 1728-1769.
inv.nr.9026, Breda, 1769-1770.
etc.

Koralenfonds: inv.nr.8569 ev (1684-), rubriek 10 (totaal 27 renten).

1624-1828, Huis van Oranje-Nassau/Staat/Prins Frederik.
RANB, Rentmeesters Prins Frederik, inv.nrs.84-91.
inv.nr.85, Cijnsboek van Breda en Teteringen, 1634-1698.
inv.nr.86-87, Cijnsboek van Breda en Teteringen, 1699-1828.
inv.nr.91, Topografische legger, aangelegd in 1725 (afschrift in Stadsarchief Breda).
Inv.nr.??, Leenboek van het Land van Breda, 1581.

1819-1840, Staat.
RANB, Domeinkantoren 1811-1941, inv.nrs.147-148.
inclusief de geestelijke goederen van:
- abdij van Tongerlo
- abdij van Sint Bernard bij Antwerpen
- abdis van Thorn

1345, Abdij van Sint-Bernard.
RA Antwerpen, Bernardusabdij, inv.nr.121.

1362, ca.1375, 1400, 1430, 1435, 1463, Abdij van Tongerloo.
Abdij van het klooster Tongerloo, te Westerloo. Cijnsboeken, inv.nrs. 2-7 ofwel:
A.VII-2, cijnsboek 1362-1374: Alphen en Breda.
A.VII-3, cijnsboek 1375-1385: Alphen en Breda.
A.VII-4, cijnsboek 1400??.
A.VII-17, cijnsboek 1430-1434: Alphen, Breda en Roosendaal.
A.VII-18, cijnsboek 1435: Alphen, Breda en Roosendaal.
A.VII-20, cijnsboek 1463-1477: Alphen, Breda en Roosendaal.
A.IV-15, cijnsboek 1501-1513: Alphen, Breda en Roosendaal.
Regesten: Erens, De oorkonden van de Abdij van Tongerloo (Tongerloo, 1948-1958), 4 dln.

1470, ?
RA Antwerpen, Gemeente Rumst, inv.nr.7.

1473, tweede helft 15de eeuw, Klooster Besloten Hof te Herentals.
Abdij van Tongerloo, inv.nr.???
(HM: o.a. Visserstraat 3a (cijns van 1440, afgelost in 1546) en Haagdijk 26, 62-64: den clooster van Herentals; OLV-klooster Besloten Hove)

1485, 1487, 1493, 1496, ca.1500, Kapittel van Turnhout.
Sint-Pieterskerk te Turnhout, doos 13 nr.1 DEF, doos 14 nr.11 C en nr.15.

1487, Geschoeide Karmelieten te Mechelen.
RA Antwerpen, Geschoeide Karmelieten te Mechelen, inv.nr. 4, fol. 11-13, 15v-16v.
(HM: bezaten een termijnhuis in de Visserstraat (1392-1581); bedelmonniken)

Ca.1508, 1561-1562, Kartuizers bij Geertruidenberg.
RANB, Kartuizerklooster Geertruidenberg, inv.nrs. 17, 19 en 24.
Regesten: J.G.M. Sanders, Inventaris Karthuizerklooster, 1336-1573 (Den Bosch, 1984): met regesten.
Volgens Buiks: Cartularium van het Archief van het Karthuizerklooster.
Literatuur: J.G.M. Sanders, Waterland als woestijn, de geschiedenis van het Kartuizerklooster (Hilversum, 1990).

1771-1793, Huis van Oranje-Nassau.
GA Bergen op Zoom, Archief Huize de Mattemburgh, inv.nr. 2136.
(Afkomstig van het Kapittel van Breda; uit Collectie Cuypers van Velthoven?).

BISDOM BREDA

Collectie Juten (afd.III-27 ?)
ca.1580, Pastoorsfonds:
inv.nr.45, manuaal (1578-1616): met ruim 200 renten. 191 folio's waarvan 164 beschreven, achterin algemene index door pastoor Gobbincx (volgens V. Paquay).
Vgl. ARA, Nassause Domeinraad, inv.nr.8977, legger 1624-1694.

CATHARINADAL, OOSTERHOUT
1470-1595, klooster Catharinadal, inventaris door proost Van der Malen (1635-1660):
Cartularium C (gedeeltelijk gepubliceerd in: Erens, Oorkonden Catharinadal).
(Goederen-)register uit 1416 (met 32 posten). Is verloren gegaan. (volgens F. Gooskens)
Manuaal nr.1, rekening priorin 1445.
Manuaal nr.2, rekening priorin 1470-1474.
Manuaal nr.3, rekening priorin 1487/1488.
Manuaal nr.4, rekening priorin ca.1505.
Manuaal nr.5, rekening priorin
Manuaal nr.6, rekening priorin
Manuaal nr.7, rekening priorin 1521-1526.
Manuaal nr.8, rekening priorin 1527/1528.
Manuaal nr.25a, rekening priorin 1590-1595

STADSARCHIEF BREDA
Begijnhof te Breda (afd.II-21).
1400-1805, Begijnhof:
inv.nrs.121-123, jaargetijdenregisters, 16de eeuw-1886.
inv.nrs.181-203-261, Rekening, 1510-1604-1945.
inv.nrs.274-301, Rekening Tweede Boeck, of Rentenboek, 1599-1773.
inv.nr.353, Cijnslijst sint Maarten, aangelegd ca.1400- bijgehouden tot 1408.
inv.nrs.354-355, Legger van cijnzen, aangelegd 1427 - bijgehouden tot ca.1575.
inv.nr.356, Legger van cijnzen, aangelegd ca. 1570.
inv.nr.357, Legger van cijnzen, aangelegd 1619 - bijgehouden tot 1790.
inv.nr.362, Manuaal van rogge- en geldrenten (Renteboek), aangelegd 1542 - bijgehouden tot 1574.
inv.nr.363, Manuaal van rogge- en geldrenten (Renteboek), aangelegd 1570.
inv.nr.364, Manuaal van rogge- en geldrenten (Renteboek), aangelegd 1570 - bijgehouden tot 1622.
inv.nrs.365-366, Manuaal van rogge- en geldrenten (Renteboek), aangelegd 1619 - bijgehouden tot 1714.
inv.nrs.367-371, Manuaal van rogge- en geldrenten (Renteboek), aangelegd 1790 - bijgehouden tot 1939.
inv.nr.381, Manuaal van rogge- en geldrenten (Renteboek), aangelegd 1690 - bijgehouden tot 1710.
inv.nrs.471-544, Eigendomsbewijzen, 1269-1805.
Gedrukt: Ijsseling, Inventaris Begijnhof, regestenlijst 1267-1535 (245 nrs.); Juten, Cartularium Begijnhof; F. Gooskens, Jaargetijden.

1478-1629, Grauwe Zusters:
zie archief begijnhof

Tafel van de Heilige Geest te Breda. (afd.II-17).
Heilige Geestmeesters, cijnsregister, inv.nr.1.
HM: Aangelegd ca.1415, bijgehouden tot 1476 (1545).

Barbaraparochie (afd.III-103)
inv.nr.133, cartularium broederschap Scacrament van Niervaert, 1518.
Zie microfiche: afd.IV-26, inv.nr.140. Gedrukt: Asselbergs, Het spel van den Heilighen Sacramente (1955), 49-54 en 223-243: de samenvattingen zijn volgens Paquay niet geheel correct.
Voor cijnlijst (vnl. Breda), ca.1560:
ARA, Nassause Domeinraad voor 1581, inv.nr.441. Gedrukt: Asselbergs (1955), 55-58.

Kerkvoogdij Ned. Hervormde Gemeente (afd.III-8)
1650-1834, Onze-Lieve-Vrouwekerk of Grote Kerk:
inv.nr.141bis, manuaal van renten, aangelegd ca.1650 - bijgehouden tot 1717.
inv.nr.409, manuaal van renten, aangelegd ca.1716-bijgehouden tot 1834.
inv.nrs.701-708, 713-719, stukken betreffende grondrenten.

1430-1480, 1573, Markendaalse Kapel of Kleine Kerk:
inv.nr.898, Legger en Manuaal, aangelegd 1469 - bijgehouden tot 1480.
inv.nr.899, Legger en Manuaal, aangelegd ca.1430 - bijgehouden tot 1450?.
inv.nrs.900-901, Cijnslijsten, ca.1573.
inv.nrs.904A-B, Manuaal, aangelegd 1809 - bijgehouden tot 1824/1833.
inv.nrs.913, Manuaal, aangelegd 1834 - bijgehouden tot 1854.
inv.nrs.921-933, Aankomsttitels, 1409-1727.

Oudemannenhuis (afd.II-15)
1590-heden, Gasthuis:
inv.nrs.33-52, Rekeningen gasthuismeesters, register I t/m XXII, 1545-1608.
inv.nrs.139-156, Manuaal der goederen en inkomsten, 1590-1776.
inv.nrs.416-418, Legger van cijnzen, 1807.
inv.nrs.430, Manuaal van geld- en rogrenten toebehorend aan het Gasthuis, aangelegd 1807 - bijgehouden tot 1864.
inv.nrs.432, Manuaal van geld- en rogrenten toebehorend aan het Manhuis op de Haagdijk, aangelegd 1807 - bijgehouden tot 1864.
inv.nrs.433, Manuaal van geld- en rogrenten toebehorend aan het Hospitaal, aangelegd 1807 - bijgehouden tot 1864.
inv.nrs.483/679, Legger van onr.goederen, geld- en rogrenten, hypotheken e.d. , aangelegd 1873 - bijgehouden tot 1915/1955.

Gereformeerd Burgerweeshuis (afd.III-106)
1606-1887, Burgerweeshuis:
inv.nrs.153-168, Manuaal van de goederen en renten, 1610-1780.
inv.nr.185, Inventaris van de korenrenten, 1820-1835.
inv.nrs.197-562, Rekening en bijlagen, 1610-1887.
inv.nrs.688-782, Aankomsttitels, 1543-1782.
Gedrukt: Inventaris, regestenlijst 1308, 1403-1605 (144 nrs.)

Oud-administratief archief van de stad Breda (OAA) (afd.I-a)
Onze-Lieve-Vrouwekerk:
SAB, OAA, inv.nr.2177, lijst van renten en pachten, ca.1584. (vgl. Pastoorsfonds?)

Kapittel, kapelanen en pastoor:
Kapittelarchief (afd.III-273)
inv.nr.2? (OAA, Hingman 343 bis f), Rekeningen van de rentmeester van het kapittel, 1486-1507. (absentenrekeningen)
inv.nr.3 (OAA, Hingman 343 bis h), Rekeningen van de vijf geïncorporeerde beneficieën, (1485)1486-(1486)1507.(volgens Paquay, noot 148).
inv.nr.?? (OAA, Hingman 343 bis g), Rekening van de pastoor over 1486, opgesteld door de rentmeester van het kapittel. (pastoorsfonds)
Gedrukt: F. Gooskens, 'Meester Willem Alfijn', in: Jaarboek De Oranjeboom 35 (1982), 163-167.

1763-1805, Sint Joostkapel:
SAB, OAA, inv.nrs.2255-2257, manuaal, 1763-1805.

1725-1803, de stad Breda:
SAB, OAA, inv.nr.1739, Legger van grondcijnzen, 1725-1803.
SAB, OAA, Aankomsttitels (regesten: ter Kuile).

Cijnsregisters Land van Breda:

Leenregisters:

1430, Heerlijkheid Burgst.
Stadsarchief Breda, Collectie fotocopiën IV-19, inv.nr.67 (D), Cijns- en leenregister, aangelegd ca.1430, bijgehouden tot 1505.

1458, Heerlijkheid Berchem.
Rijksarchief Antwerpen, Oud gemeentearchief Berchem, 1e reeks, inv.nr.6, Cijnsboek 1458: bevat cijnzen geheven door de heer van Berchem te Alphen, Baarle, Etten, Ginneken en Bavel, Gilze en Rijen, Sprundel, Zundert.

1611-1755, Leenhof van Tichelt, Rijsbergen.
Stadsarchief Breda, Gesticht voor RK oude vrouwen te Breda, inv.nr.489, Register van leenverhef 1611-1755 (met 15de eeuwse gegevens).

Cijnsregisters

1439, Clarissen te Den Bosch.
Stadsarchief Den Bosch, Clarissenklooster, inv.nr.46, cijnsregister.
Transcriptie: Heel, in: Taxandria 40 (1933), 248-273:
op fol.17 een post uit Terheyden: Item Michael Notelt X scellingen Vleemsch gelts ende elke scelling is VI cromsterten, tonser Vrouwen Lichtmisse. Post bevat geen belendingen. (1)

1430, 1432, Tafel van de Heilige Geest te Etten.
Streekarchief Zevenbergen, Gemeente Etten-Leur, inv.nrs.2070-2071, Leggers of manualen van de H.Geestrenten, 1430, 1432.

Dorpsbestuur Princenhage (in SAB)
inv.nr.1642, Tafel van de Heilige Geest te Princenhage, ca.1553.

Aantekeningen:

1. Ik kon hierin geen Bredase cijns ontdekken, maar onmogelijk is het niet daar de Bredase Anna van Zelbach (+ 1509) non was in het Clarissenklooster van Den Bosch. Zij was de dochter van Frederik Hermann Von Zelbach (+ 1488), kastelijn en schout van Oosterhout.(bron: Eliteboek Van Hooydonk).